ERKEN ÇOCUKLUK BAKIM VE EĞİTİM HİZMETİNİN SUNULMASINDA DEVLETİN SORUMLULUĞU:
1- YASAL DAYANAKLAR NELER?
Kadınların abla, anne ya da anneanne/babaanne olarak ömürlerinin büyük bir kısmında üstlenmek zorunda kaldıkları çocuk bakımının, kadınların “doğal” görevi olarak anlaşılması kadın-erkek eşitliğine aykırıdır. Devletler, kadın-erkek eşitsizliğinin giderilmesine yönelik önlemler almakla yükümlüdür.Türkiye’nin taraf olduğu iki uluslararası düzenlemede cinsiyet eşitliğinin sağlanması konusunda yükümlü olduğu açıkça belirtilmiştir.
(Devamını okumak için tıklayın..)
DOĞUM İZNİ SONRASI HEM ANNENİN HEM BABANIN İZİN KULLANMASINI SAĞLAYAN EBEVYN İZNİNİN 2008’DEN BERİ MECLİS’TE YASALAŞMAYI BEKLEDİĞİNİ BİLİYOR MUSUNUZ?
ILO’nun “2014 Ebeveyn İzni Politikaları” başlıklı raporunun özetini okumak için tıklayınız.
“Çalışmak, Annelik, SGK, Çözüm Önerileri…” başlıklı yazıyı okumak için tıklayınız..
Bu alandaki yasal düzenlemeler ile ilgili daha fazla bilgi için;
KEİG’in hazırladığı “Taleplerimiz ve Yasal Durum” başlıklı metni okumak için tıklayınız. (Metindeki Ekler için bkz.)
Kadriye Bakırcı’nın “Türk Hukukunda İş ve Aile Sorumluluklarının Uzlaştırılması: Uluslararası Hukuk ve AB Hukuku Çerçevesinde Bir Değerlendirme” başlıklı yazısını okumak bkz.: içinde, İş ve Aile Yaşamını Uzlaştırma Politikaları, der: İpek İlkkaracan, birinci basım, İstanbul: Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği/İTÜ VMTKAUM Yayını, 2010, ss. 59- 87.
2- HANGİ KURUMLAR KREŞ AÇABİLİR?
Türkiye’de işyerlerinin belli koşullarda erken çocukluk bakım ve eğitim hizmetlerini sunma zorunluluğu bulunmakla birlikte, kamu kurumları, yerel yönetimler ve özel şirketler de yasal olarak zorunlu olmamakla birlikte, bu hizmeti sunabilmektedirler.
Çocuk bakım hizmet merkezlerinin isimleri yasalarda şöyle geçmektedir:
Kamu kurumlarının açtığı merkezler ise;
-Kurumun kendi çalışanlarına ise “çocuk bakımevi”
-MEB’e bağlı kamusal hizmet veren merkezler ise “okul öncesi eğitim kurumları”
-Özel sektörün işlettiği merkezler ise “kreş ve gündüz bakımevleri”
-İşyerleri merkezleri ise “kreş”
(Devamını okumak için tıklayın)
3- KREŞ ÜCRETLERİ NASIL BELİRLENİR?
Devlet memurlarının çocukları için kurumlarda açılacak kreşler ücretlidir ve alınacak aylık ücret, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün de görüşü alınarak, her mali yıl başında (1 Ocak – 31 Aralık mali yıldır) Maliye Bakanlığınca belirlenir (Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Açılacak Çocuk Bakımevleri Hakkında Yönetmelik, m.13).
Bu ücretler Resmi Gazete’de yayınlanan Kamu Sosyal Tesislerine İlişkin Tebliğ ile yürürlüğe girer. 2014 için bkz.
Okul Öncesi Eğitim Kurumlarının taban ve tavan ücretleri ise ücret tespit komisyonu tarafından belirlenir. Bu Komisyon ise Okulun bulunduğu il/ilçe millî eğitim müdürünün başkanlığında; okul öncesi eğitimden sorumlu millî eğitim müdür yardımcısı veya şube müdürü, anaokulu ve bünyesinde ana sınıfı bulunan her derece ve türden birer okul müdürü ve bölüm şefi ile anaokulu, ana sınıfı ve uygulama sınıfı öğretmenleri arasından seçilecek birer temsilci varsa bu işte görevli memur veya döner sermaye saymanı ile velilerin kendi aralarından seçecekleri iki temsilciden oluşur (Okul Öncesi Eğitim Kurumları Yönetmeliği, m. 35).
Ücret tespit komisyonu, her eğitim yılının sonunda toplanır. Bu tarih genellikle Haziran veya Temmuz aylarıdır.
(Devamını okumak için tıklayın)
4- KREŞ HİZMETLERİNDEN ÜCRETSİZ FAYDALANMAK
Özel kreş ve gündüz bakımevleri’nden en az iki çocuk olmak üzere kurum, çocuk kapasitesinin yüzde 5’ini hizmetten ücretsiz olarak faydalanacak çocuklara ayırmalıdır (Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ve Özel Çocuk Kulüpleri Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik, Madde 27).
* Ekonomik gücü yeterli olmayan ailelerin çocukları,
* Ekonomik gücü yeterli olmayan, anne ve babası ölmüş olup, bir yakını tarafından bakılan çocuklar,
* Ekonomik gücü yeterli olmayan tek ebeveyni ile yaşayan çocuklar,
* Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (ASPB/ÇHGM) Kadın Konukevlerinde bulunan kadınların çocukları,
* Cezaevlerinde bulunan kadın mahkumların çocukları
* Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunda (ASPB/ÇHGM) korunma altında bulunan çocuklar,
* Şehit ve malûl gazi çocukları,
* Ekonomik gücü yeterli olmayan engelli ebeveyni olan çocuklar
Özel kreş ve gündüz bakımevlerinden ücretsiz faydalanabilir.
(Devamını okumak için tıklayın)
5- KREŞLERİN DENETİMLERİNİ HANGİ KURUMLAR YAPIYOR?
Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi/ CEDAW’ın 2. Maddesi, devletleri “kadınlara karşı ayrımcılık oluşturan mevcut yasaları, hukuki düzenlemeleri, gelenekleri ve uygulamaları değiştirmek veya kaldırmak için gerekli her türlü tedbiri almak”la yükümlü kılmıştır. Bu yükümlülük devletlerin kadına karşı ayrımcılık kapsamına giren alanlarda gerekli denetimlerin yapılması konusunda devletleri sorumlu tutmaktadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca açılacak çocuk bakımevlerinin Yönetmelik esaslarına uygunluğu, Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü, eğitim faaliyetleri ise MEB tarafından denetlenir (Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca Açılacak Çocuk Bakımevleri Hakkında Yönetmelik, m.2, Ek m.1)
Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile ilgili koşullara uymayan kurumlara İl Müdürü tarafından idari para cezası verilmekte, bu para cezasının ödenmemesi halinde ikinci bir para cezası uygulanmaktadır. Bir yıl içinde beş defa idari para cezası uygulanan kuruluş ise, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından kapatılır (2828 Sayılı Sosyal Hizmet Kanunu m. 35, “Müeyyideler”).
(Devamını okumak için tıklayın)
6- KURUMLARIN HİZMETLERİ İLE İLGİLİ OLARAK NERELERE BAŞVURUDA BULUNABİLİRİZ?
MEB’e bağlı okul öncesi kurumlar için Erken Çocukluk Eğitimi Daire Başkanlığı’na ulaşabilirsiniz..
Okul öncesi kurumlarla ilgili sorularınızı ayrıca Valiliklere bağlı Eğitim Denetmenleri Başkanlığı’na, yani o ilde görevli eğitim denetmenlerine iletebilirsiniz.
İstanbul eğitim denetmenlerine şu siteden soru yöneltebilirsiniz: TC İstanbul Maarif Müfettişleri
Özel kreş ve gündüz bakımevleri için Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne ulaşabilirsiniz. (Santral Tel: 0312 705 50 00)
İşyerindeki kreş ve emzirme odaları ile ilgili olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı İş Teftiş Kurullarına ulaşabilirsiniz. İş Teftiş Kurulu Daire Başkanlıklarının bilgilerine ulaşmak için tıklayın.
Ayrıca, işyerleriniz ile ilgili iş koşullarınıza ilişkin bütün şikayetleriniz için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na bağlı Alo 170’i de arayabilirsiniz. Hattın internet sitesinden canlı yardım alabilir, kimlik numaranızla daha önce yaptığınız başvurunun sonucunu takip edebilirsiniz.(http://alo170.gov.tr/sss.aspx)
