KEİG Platformu düzenlediği basın toplantısında, Kreş Haktır kampanyası
kapsamında yürüttükleri çalışmaya dair verileri aktardı. Bilgi Edinme
Başvurularından kapsamlı bir yanıt alamadıklarını belirten Platform üyeleri,
kreşlerin ihtiyacı karşılamadığını vurgularken, kadın istihdamının ise ev
içinde ve kayıtdışı olarak arttığını ifade etti.
Yasada 150 üstü kadın çalışanı olan işyerlerine kreş, 100 üstü kadın çalışanı olan işyerlerine de emzirme odası açma zorunluluğu bulunuyor. Bu kapsamda, Platform üyeleri bulunduğu 13 ilde SGK İl Müdürlükleri, İl Teftiş Kurulları ve İŞKUR İl Müdürlüklerine Bilgi Edinme Başvurusu yoluyla 100 ve 150 üstü kadın çalışanı olan işyeri sayısını sordu. Bu başvurular sonucunda, soruların çoğuna yanıt alınamazken, soruların yanıtlandığı illerdeki rakamlar ise yasa maddesinin uygulamada karşılığı olup olmadığına dair soru işaretleri oluşturuyor.
Yasadaki kreş açma zorunluluğunun bir karşılığı yok
Platform üyeleri, yasadaki bu maddenin bakım yükümlüğünü yalnızca kadının sorumluluğu olarak gören anlayışın bir yansıması olduğunu belirtirken, yanıt alınan illerde görüldüğü üzere bu zorunluluğun bulunmasının bir anlam ifade etmediğini vurguladı. Türkiye’de 100 üzeri çalışanı olan işyeri sayısı genel anlamda oldukça azken, kadın çalışanı olan işyeri sayısı daha da az. Örneğin, 100 üzeri toplam çalışanı olan işyeri sayısı Adana’da 263, Ankara’da 1.026, Çanakkale’de 54, Denizli’de 207 iken 100 üzerinde kadın çalışanı olan işyeri sayısı ise Adana’da 65, Ankara’da 367, Çanakkale’de 12, Denizli’de 96.
0-3 yaş arası bakım hizmeti yok, kreşler çocuk sayısının çok altında
Platform üyeleri, var olan kreşlerin bakım ve eğitim hizmetini nasıl, hangi saatlerde, hangi koşullarda düzenlediğini tespit etmek üzere ise kreş izlemeleri yaptı. İzmir, İstanbul, Çanakkale, Adana ve Urfa’da kimi yerel yönetim kreşleri, Ankara’da da bazı bakanlık kreşleri ziyaret edildi. Bu ziyaretlerdeki gözlemlere göre, 0-3 yaş arası bakım hizmetinin sunulmadığı, kreşlerin yeterli sayıda ve ihtiyacı karşılar nitelikte olmadığı göze çarpıyor. Platformun konuyla ilgili yerel seçimlere yönelik yürüttüğü çalışma kapsamında ise, 13 ildeki adaylara kreş açma taahhüdünü içeren belgeler imzalatıldı. Bu belgeleri imzalayan 16 adaydan Adana, Antalya ve Çanakkale’de bulunan 5 tanesi belediye başkanlığına seçilirken, Platform üyeleri verilen bu sözlerin takipçisi olacağını duyurdu.
Kadın istihdamı gerçekten artıyor mu?
Türkiye’de erken çocukluk bakım ve eğitim hizmetinin sağlanmasına ve iyileştirilmesine yönelik etkili bir çalışma gözlenmezken, son dönemde kadın istihdamının arttığına dair rakamlar göze çarpıyor. TÜİK verilerine göre 2010 yılında 3.575 bin olarak açıklanan istihdam edilen kadın sayısı, 2013’te 4.511 bine yükselmiş bulunurken, bu artışın tamamı hizmetler sektöründe gerçekleşti. En çok artışın görüldüğü alt faaliyet kolları içinde ise, İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri ile İdari Destek ve Hizmet Faaliyetleri bulunuyor.
Kadınların ev içinde ve kayıtdışı istihdamı artırıyor
Platform üyeleri, 2007 yılında başlatılan ve 2012 itibariyle 400 bin kişiye ulaştığı açıklanan Evde Bakım Hizmeti programının, İnsan Sağlığı ve Sosyal Hizmet Faaliyetleri kapsamında görüldüğünü ve program kapsamında istihdam edilen kişilerin herhangi bir sosyal güvencesinin bulunmadığını belirtti. TÜİK’in ayrıca, 2012 yılından itibaren kendi hesabına çalışan gündelikçilere, bir diğer artış kolu olan İdari Destek ve Hizmet Faaliyetleri altında yer verdiği ve bu faaliyet kolunda çalışanların yüzde 64’ünün kayıtdışı olduğu ifade edildi. Sonuç olarak, kadın istihdamındaki artışın, kadınların halihazırda yüklenmek zorunda oldukları bakım yükümlülüklerinin TÜİK istatistiklerine girmesi sonucu olduğu vurgulandı.
* Konuyla ilgili hazırlanan açıklamaya buradan ulaşabilirsiniz.
