Katılanlar: Antalya Kadın Danışma ve Dayanışma Merkezi, GİKAD-Denizli, BEKEV-İzmir, İzmir Kadın Dayanışma Derneği, İzmir – ÇEKEV, EVKAD-Adana, KEİD-Ankara, Urfa Yaşamevi Derneği, Girkakop-Çanakkale, ELDER, Çanakkale, Karkadder-Trabzon, VAKAD-Van, SELİS, Diyarbakır, Ev Eksenli Çalışan Kadınlar Çalışma Grubu-Ankara, Dogünkad-Diyarbakır, Koza Kadın Derneği-Bursa, KİH YÇ-İstanbul, KADAV-İstanbul, KEFA Ankara-İstanbul,
Toplantının İlk Günü (16 Kasım 2013):
Toplantı, gündemin okunması ve önerilerin alınması ile başladı. İlk oturumda “Kadın İstihdam Paketi” tartışıldı. Tartışma öncesi, istihdam paketinin içeriğine ilişkin ilgili bakanın yaptığı açıklama aktarılarak bir giriş yapıldı. İstihdam paketinin içeriğinin anlatılmasının ardından ekleme yapmak isteyenler yorumlarını paylaştılar.
Sonrasında, KEİG olarak bizim de üye olduğumuz, sendikaların da yer aldığı Kadın Emeği Platformu’nun çalışmalarını illerde sürdürüp sürdüremeyeceğimizi konuştuk.İllerde bu platformların oluşmasının ve kadın örgütlerinin orada olmasının önemli olduğu konuşuldu. Bunun nedeni olarak tam zamanlı olmayan işlerle ilgili sıkıntıların da kadın örgütleri tarafından dile getirilmesinin gereği gösterildi.İzmir’de, KESK ve DİSK’in yaptığı çağrıda kadın örgütlerine ulaşılmadığı aktarıldı. Ayrıca sendikaların KEİG Platformu’nun içinde daha etkin olması önerildi.İllerde sendikalarla temas edebilmek için KEİG Platformu şemsiyesini kullanmanın etkili olabileceği belirtildi. “Sendikalarla birlikte çalışmak için ekstra bir çaba göstermemiz gerekir mi?” sorusu da tartışıldı. Farklı görüşler oluştu.
İkinci oturumda “Platform İçinde ve Dışında Örgütlenme İlişkilerimiz”i konuştuk. KEİG içindeki ilişkilerimiz ve KEİG olarak başka oluşumlarla ilişkilenme biçimlerimiz nasıl? İlk olarak KEİG içi ilişkilenme ve örgütlenme biçimlerimizi konuşmak planlandı. İletişim araçlarımız şu an mail grubu, telefon, web sitesi, e-bülten, sosyal medya. Ancak daha etkin iletişimi nasıl ve hangi yollarla kurabiliriz? Biz KEİG üyeleri olarak birbirimizi tanıyor muyuz? İlişkilenebiliyor muyuz? Sorularıyla yol aldık.
Çoğunlukla, mail grubunu örgütlerden birkaç kişi takip edebiliyor, diğerlerinin haberi olmuyor. Bu nedenle toplantılardan ve KEİG gündeminden de haberdar olunamadığı belirtiliyor. Ayrıca birçok mail grubuna üye olmanın da sıkıntıları var. Gelen birçok mail arasında KEİG mailleri gözden kaçabiliyor. Facebook sayfası ve telefonla iletişimin de ek olarak kullanılmasının iletişim için yararlı olacağı düşünülüyor. Öte yandan, bazı üye örgütlerin bilgisayarları yok, bu da sorun yaratıyor. Örgütlenmelerin içinde zaman zaman iletişim kopuklukları olabiliyor, toplantılara katılanlar toplantı bilgilerini katılmayanlara aktarmayı unutabiliyorlar. Bir örgütten sürekli aynı kişilerin toplantılara katılması da bazı üye örgütlerce sorunlu bulunuyor (Ancak daha önceki KEİG toplantılarında alınan kararlardan biri, toplantılara üye örgütlerden en az 2 kişinin katılımı ve bu 2 kişiden 1’inin bir önceki toplantıya katılmış olması idi).
Konuşulan konulardan biri de KEİG üyelerinin, KEİG bağlantılı olarak yürüttükleri faaliyetleri neden grupla paylaşamadıkları oldu. Bazı üye örgütler, faaliyetlerini yeterli bulmuyorlar ve az şey yaptıkları için az şey paylaştıklarını belirtiyorlar. Buna ek olarak gündemin de yoğun olduğu, özellikle Gezi sürecinin yoğun geçmesinin de bu paylaşımı azalttığı görüşündeler.
KEİG içi iletişim ve örgütlenmeyle ilgili konuşulan konulardan biri de Platform’da tartışılan konuların içeriği ve dil meselesi oldu. E-grupta çok fazla etkin olamamanın nedenlerinden biri grupta tartışmaya açılan konuların bir bilgi gerektirmesi ve bunun bilgi hiyerarşisi üretmesi olarak belirtildi. Konular e-grupta tartışmaya açılmadan önce kısa ve anlaşılır bir bilgilendirmenin de yapılması gerektiği düşünülüyor. Diğer yandan hem e-gruptaki bazı yazışmalarda hem de üretilen politika metinlerinde kullanılan dil anlaşılmaz olabiliyor. Bununla ilgili olarak politika metinlerini KEİG üyelerinin hep birlikte üretmesi konuşuldu. Kreş çalışmasındaki gibi bir yöntem izlenebileceği ya da politika üreteceğimiz konuyla ilgili her örgütün özet görüşünü göndermesi düşüncesi de belirtildi.
Üçüncü oturumda “KEİG Platformu’nun Yeni Dönem Faaliyetleri”ni konuştuk. Bu faaliyetler, daha önceki genel kurulda katılan tüm üyelerin önerileriyle geliştirildi. Faaliyetlerden biri, bilgi havuzu oluşturma ve bu havuzdan bilgi notları hazırlama. Gündemimize giren emek ve istihdam bağlantılı konularla ilgili oluşturulan bu bilgi havuzu, genel olarak Platformun bilgiye erişimini kolaylaştırmayı hedefliyor. Bu dönemde yürütülmesi planlanan bir diğer faaliyet, geçen yıl yürüttüğümüz Genelge Araştırması’na benzer bir araştırma yürütmek ve seçtiğimiz araştırma konusuyla ilgili politikalarımızı oluşturmak. Önerilen araştırma konuları; geçtiğimiz genel kurulda da konuştuğumuz üzere, esnek çalışma (kadınların işgücü piyasasında eğretileşmesi, güvencesiz bir çalışan grubunu oluşturmaları), kooperatifçilik ve mesleki eğitimler oldu. İlk konuyla ilgili, esnek çalışmanın hangi kadınlar açısından hangi çalışma ve istihdam biçimleri içerisinde yaygınlaşması eğiliminin söz konusu olduğunu anlamaya dönük bir çalışma yürütülmesi planlanıyor. İkinci konuyla ilgili olarak, kooperatifçilik kadın örgütleri açısından alternatif bir örgütlenme modeline tekabül eder mi? Hâlihazırdaki kooperatifler nasıl çalışıyor, nasıl modeller düşünülebilir? Soruları ekseninde bir haritalama çalışması yapılması planlanıyor. Üçüncü konuyla ilgili, kadınlara yönelik düzenlenen mesleki eğitimlerin ne kadar etkin olduğuna yönelik bir çalışma yürütülmesi planlanıyor. Bu üç konuyla ilgili toplantıda yürütülen tartışma sonucunda çok belirgin bir eğilim çıkmamakla birlikte, çalışmak üzere esnek çalışma konusunun biraz daha öne çıktığı söylenebilir.
KEİG Platformu olarak yeni dönem faaliyetlerinin bir ayağını da eviçi emek, kayıtdışı çalışma, güvenceli istihdam alanlarında kadına yönelik ayrımcılığa odaklanan yasal savunuculuk ve davalama çalışması konusu oluşturuyor. Bu proje ile kadınların istihdamda yaşadığı ayrımcılığın farkına varmak, iş davalarında ayrımcılık perspektifini yerleştirmek ve CEDAW gibi etkili uluslararası mekanizmaları kullanmakla hak ihlallerini yasal çerçevede daha görünür hale getirmek hedefleniyor. Önümüzdeki iki sene boyunca bölgesel toplantılar, baro ve sendikalara yönelik eğitim seminerleri ve bu seminerlerle ortaya çıkan bilgilerin aktarımı ve paylaşımı için yayınlar çıkarmak, planlanan faaliyetler arasında yer alıyor.
Toplantının İkinci Günü (17 Kasım 2013):
Toplantının ikinci gününde Platform içindeki faaliyetlerimiz ve örgütlenme ile ilişkili olarak kreş kampanyası gündeme getirildi. Öncelikle kampanyaya giden süreç hatırlatıldı: Genelge’yi izlemek üzere 2012 yazında hep birlikte yürüttüğümüz araştırma sonuçları, bizlere çocuk bakım hizmetlerine yönelik herhangi bir politikanın olmadığını, kişisel inisiyatiflerle çok sınırlı sayıda çalışma yürütüldüğünü gösterdi. Kasım ayında KEİG üyeleri olarak bir araya geldiğimiz toplantıda bu konuyla ilgili bir kampanya yürütme fikrimiz oluştu ve bir yol haritası çıkardık. Bu yol haritası kapsamında öncelikle bulunduğumuz illerdeki kreşlerin sayılarını, durumlarını, ücretlerini vs. araştırdık. Sonrasında atölye çalışmaları düzenleyip kadınlar olarak nasıl bir çocuk bakım hizmeti istediğimizi tartıştık ve deneyimlerimizi yazdık. Bu araştırma ve atölyelerden çıkan taleplerimizi kampanya materyallerine dönüştürdük. Taleplerimizin üst başlıklarını şu şekilde belirlemiştik:
Yaşamın her alanında eşitlik, bakım hizmetlerinde ortak sorumluluk!
Çocuk bakımı sadece kadınların değil, erkeklerin de sorumluluğudur!
Çocukların yaşadığı her yerde, her çocuğa uygun kreş!
• Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine ve her türlü ayrımcılığa karşı
• Ücretsiz, ulaşılabilir, güvenli, 7/24 açık
• Mahalle, İşyeri, Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kreşleri gibi çeşitli modelleri olan
• Düzenlenmesi devlet tarafından üstlenilen
• Eşdeğer nitelikte ve denetlenebilir
Kreşler istiyoruz…
Taleplerimizi genel olarak şöyle toparlamıştık:
* Çocuk, yaşlı, engelli ve hasta bakımı gibi bakım yükümlülükleri yalnızca kadınların değil tüm toplumun paylaşması gereken bir sorumluluktur. Kaliteli ve ulaşılabilir bakım hizmetleri devlet tarafından sunulmalı ve ayrıca erkekler tarafından paylaşılmalıdır.
* Çocuk bakım ve eğitim hizmetleri tüm ebeveyn ve çocuklar için bir hak haline getirilmelidir.
* Mahalle kreşleri, işyeri kreşleri, Organize Sanayi Bölgesi (OSB) kreşleri gibi birçok kreş modeli var olmalı, çocuklarını nasıl bir kreşe göndereceklerinin tercihi ebeveyne bırakılmalıdır.
* Kreşler, kolay ulaşılabilir, ücretsiz, nitelikli ve özellikle vardiyalı çalışanların çocukları için 24 saat açık olmalıdır.
* Bakım hizmeti veren kurumlarda hem kadın, hem erkek çalıştırılmalıdır. Çalışanlar, çocuk gelişimi ve toplumsal cinsiyet eşitliği eğitimi almış olmalı ve her türlü ayrımcılık pratiğinden ve söylemlerinden uzak durmalıdırlar.
* Eğer ebeveyn dışarıda çalışıyorsa, çalışma düzeneğine (vardiya sistemi, part-time, vb.) uygun olarak ve çalışma biçimi gözetilmeden işyerinde çalışan herkes için emzirme odası ve bakım hizmeti olanağı sağlanmalıdır.
* İşyerlerinde emzirme odası ve çocuk bakım hizmeti verilmesi zorunluluğu kadın çalışan sayısı üzerinden değil, toplam çalışan sayısı üzerinden uygulanmalıdır.
* Özellikle ebeveynin evde ya da dışarıda tam gün çalıştığı bir düzende, kreş hizmeti vermenin yanı sıra, 4+4+4 sistemi nedeniyle yarım gün okula giden ilköğretim öğrencilerinin gün içinde ders çalışıp, sosyalleşebilecekleri merkezlerin oluşturulması gerekmektedir.
* Kreşlerin denetim ilkelerinin belirlendiği yönerge çıkarılmalıdır ve kreş denetimleri ebeveynlerin de içinde bulunacağı, Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı çalışan sosyal çalışmacı ve ilgili uzmanlar ile STK’lardan oluşan bir kurul tarafından belli sürelerde yapılmalıdır.
* Kreşlerle ilgili yönetmelik ve esaslar net ve uluslararası standartlara uygun olmalı, var olan iktidara göre kreş politikaları şekillenmemelidir.
Kampanya sürecinin hatırlatması yapıldıktan sonra, kampanyanın başlatılmasının ardından hangi ilde nasıl çalışmalar yürütüldüğü konuşuldu. İllerde yapılan kreş araştırması ve atölyeler sonrasında Adana ve İzmir gibi bazı illerde “Kreş Haktır Platformu” kuruldu. Yerel yönetimlerle görüşmeler yapıldı. Kampanya materyalleri yerel basında gösterildi. Fakat Gezi direnişinin de araya girmesiyle genel olarak kapsamlı bir kampanya çalışması yürütülemedi. Ayrıca örgütlerin diğer alanlardaki yoğun çalışmaları da kampanya çalışmalarını yavaşlattı. Ancak, kampanyanın –yerel seçimler de hedef alınarak- devam ettirilmesi kararlaştırıldı. Bundan sonraki süreçte kampanya çalışmasının nasıl yürütüleceği planlandı. Kampanyanın yerel seçimlerle de bağını kurarak yapılacak 4 temel çalışma belirlendi ve bu çalışmalar paylaşıldı.
Çalışma konuları ve bu konuları seçen örgütler aşağıdaki gibi oldu:
1- Yasal Mevzuat Çalışma Grubu, yukarıdaki taleplerimizin yasal gerekçelerine ilişkin bir çalışma yürütecek. Bu kapsamda çocuk bakım hizmetlerine yönelik yasalar ve protokoller gibi doğrudan hükümlerin yer aldığı metinlerin taraması yapılacak.
Çalışmayı yapacak örgütler: Ev Eksenliler-Ankara, Koza-Bursa, İzmir Kadın Dayanışma, Antalya Kadın Danışma, Karkadder-Trabzon.
2- Seçim Çalışma Grubu, kreş talebimize yönelik uygulanabilir bir seçim çalışması taslağı oluşturacak.
Çalışmayı yapacak örgütler: ÇEKEV-İzmir, EVKAD-Adana, BEKEV-İzmir, Yaşamevi-Urfa
3- Forum Çalışma Grubu, kreş taleplerinin nasıl karşılandığını, hangi taleplerin hangi gerekçelerle savunulduğunu ya da reddedildiğini tespit edebilmek için forumlar düzenleyecek.
Çalışmayı yapacak örgütler: ELDER-Çanakkale, Girkakop-Çanakkale, KEİD-Ankara, Selis-Diyarbakır, GİKAD-Denizli, VAKAD-Van.
Bu çalışma ve planlamaları kadın örgütleri, sendikalar, kamu kurumları vs. ile paylaşıp tartışacağımız bölge toplantıları yapılacak.
BÖLGE TOPLANTILARI (Ocak ayının ilk haftası)
Çanakkale, İzmir, Denizli, Bursa, İstanbul buluşması Bursa’da olacak.
Antalya, Ankara, Adana buluşması Adana’da olacak.
Urfa, Van, Diyarbakır, Trabzon buluşması Van’da olacak.
Not: Çalışma konuları ve gruplarına yönelik ayrıntılı bir mail paylaşılacak
