KADIN EMEĞİ VE İSTİHDAMINA İLİŞKİN BİLGİ NOTLARI
KEİG Platformu Yayın Dizisi
Ağustos 2015
ÖNSÖZ
Ekonomi de diğer pek çok alan gibi erkek egemen bir yapıya sahip. Dolayısıyla da emek ve istihdam alanında kadınların kadın olmaktan kaynaklı yaşadıkları problemler yakın zamana kadar görünür değildi. Feminist akademisyenlerin, araştırmacıların, aktivistlerin çabalarıyla, bu alanda da kadınların sesi/sözü duyulur olmaya başladı.
Kadın emeği ve istihdamı geniş bir alan ve KEİG Platformu olarak 2007 yılından beri bu alanda analiz ve politika üretmeye çalışıyoruz. Bu çabanın parçalarından birisi de hazırladığımız bilgi notları. Elinizdeki kitapçık son bir yıl içerisinde yayınladığımız bilgi notlarını içeriyor. Bu bilgi notları ile amacımız, kadın emeğinin ve istihdamının içerdiği konuları, hepimizin anlayacağı şekilde genel hatları ile ortaya koyarak ekonomi içerisindeki erkek egemen hegemonyayı kırabilmek. Bu notlar ayrıca, alanda var olan bilgi ve deneyimi bir arada toplama, derleme ve çalışmaları görünür kılma amacı da taşıyor. Hazırladığımız bu bilgi notlarında sırasıyla ev eksenli çalışanları, ev işçilerini, haneiçi karşılıksız emeği, sosyal güvenlik sistemini ve mevsimlik gezici tarım işçiliğini ele aldık.
Ev eksenli çalışma üzerine hazırlanan bilgi notunda bu çalışma biçiminin tanımını, ev eksenli çalışanların yaşadığı sorunları ve taleplerini, dünyada ve Türkiye’de var olan durumu ortaya koyduk. Ev işçileri bilgi notu ile de ev işçiliğinin tanımından mevcut yasalara, ev hizmetlerindeki sorunlardan ev işçilerinin taleplerine uzanan bir çerçevede, var olan durumu ele almaya çalıştık. Biliyoruz ki kadınlar ev içinde ücretli olarak çalışsa dahi bu “çalışma” olarak görülmüyor ve bu alanda kadınlar birçok ayrımcılık ve dışlanmaya maruz kalıyor.
Bir de kadınların ev içinde ücretsiz olarak yaptığı işler var. Haneiçi karşılıksız emeği konu edinen bilgi notunda;
piyasada bir değer olarak karşılığı olmayan, ekonomik ya da ekonomiyi doğrudan etkileyen faaliyetler olarak tanımladığımız ve hanehalkının sadece bakımını değil, toplumsal hayat içinde yer almalarını sağlayacak tüm değerlerin üretimini ve yeniden üretimini de kapsayan bu emeği irdeledik. Türkiye’de ev içindeki işbölümünde kadın ve erkeklerin harcadığı emek ve zaman oranlarını karşılaştırdığımız bu çalışma, toplumdaki cinsiyetçi işbölümünü açıkça gözler önüne seriyor.
Kadın emeğinin karşılığını bulamadığı bir diğer alan ise sosyal güvenlik. Sosyal güvenlik sistemini kadınlar açısından incelediğimiz bu bilgi notunda, Türkiye’deki sosyal güvenlik sistemini anlatırken 1999 yılından başlanarak yapılan yasal değişikliklerle kadınların yaşadığı hak kayıplarını ve kadınların bu sistem içerisindeki konumlarını görünür kılmaya çalıştık. Her yıl yüzlerce insanın hayatını kaybettiği trafik kazaları ile gündeme gelebilen mevsimlik gezici tarım işçiliğinin tarihini ve koşullarını, yaşanılan problemleri, çalışma ve barınma koşullarını ve kadın ve çocuk işçiliğini ise, hazırladığımız son bilgi notu ile ele aldık.
Tüm metinler, hazırlanan taslak üzerinden KEİG Platformu üyesi örgütlerin öneri, katkı ve düzenlemeleriyle oluşturuldu.
Metinler için bilgileri derleyerek taslakları hazırlayan ve son haline getiren İdil Soyseçkin’e teşekkür ederiz.
Ayrıca, sosyal güvenlik sistemi konulu bilgi notundaki katkılarından ötürü Hicran Atatanır ve Fatma Şenden’e de teşekkürlerimizi sunarız.
KEİG Platformu Ağustos 2015 KADIN EMEĞİ VE İSTİHDAMINA İLİŞKİN BİLGİ NOTLARI yayınına ulaşmak için tıklayın.
