Bir an evvel evlenin çok çocuk doğurun!
Başbakan Ahmet Davutoğlu Aile ve Nüfusun korunması programını açıkladı. Hem çalışma hayatına, hem de kreş, yaşlı bakım hizmetleri gibi sosyal hizmet alanlarına ilişkin düzenlemeler içeren program, hükümetin son 5 yıldır çeşitli vesilelerle dile getirdiği konuları “kısa sürede hayata geçirme operasyonu” olarak sunuldu. Bu “operasyon” kapsamında esnek çalışmanın yapılandırılması, doğum izinlerinin düzenlenmesi, çocuk teşvikleri ve ailenin hem istihdam hem de sosyal hizmet alanında merkeze oturtulması var. “Yapacağız” denilen düzenlemelerin nasıl hayata geçirileceğine ilişkin ayrıntılar ise henüz muğlak. Çünkü programla ilgili hazırlanan bir metin henüz kamuoyuyla paylaşılmadı.
Başbakan Ahmet Davutoğlu, hükümetin “Aile ve Nüfusun Korunması” programını açıkladı. Hem çalışma hayatına hem de kreş, yaşlı bakım hizmetleri gibi sosyal hizmet alanlarına ilişkin düzenlemeler içeren program, hükümetin son 5 yıldır çeşitli vesilelerle dile getirdiği konuları “kısa sürede hayata geçirme operasyonu” olarak sunuldu. Bu “operasyon” kapsamında esnek çalışmanın yapılandırılması, doğum izinlerinin düzenlenmesi, çocuk teşvikleri ve ailenin hem istihdam hem de sosyal hizmet alanında merkeze oturtulması var. Düzenlemelerin nasıl hayata geçirileceğine ilişkin ayrıntılar ise henüz muğlak. Programla ilgili herhangi bir metin henüz kamuoyuyla paylaşılmadı.
“Cumhurbaşkanımızın 3 çocuk teşvikinin rasyonel arka planını anlamayanlar olabilir. Hükümetlerin görevi dinamik nüfusu teşvik etmektir. Nüfus artışını sağlayarak işsizliği çözmek amacımız. Ailenin korunması ve nüfus dinamizminin korunması kadınların ve aile hayatımızın desteklenmesi zaruretini getiriyor. Kadınlarımız istemeleri halinde çalışacak ama çalışırken aile hayatından ya da çocukların görmek isteyeceği ilgiden feragat etmeyecekler” diyen Davutoğlu, alacakları tedbirlerle özel sektöre neredeyse hiç yük getirmeyeceklerini de vurguladı.
Türkiye’de geçen yıl 1 milyon 300 bin istihdam oluşturulduğunu ama işsizlik oranının hâlâ yüzde 9-10 seviyesinde kaldığını, çünkü kadınların işgücüne katılımında olağanüstü artış olduğunu ifade eden Davutoğlu, kadınların iş mi çocuk mu gerilimi yaşamasının “maliyetinin” çok yüksek olduğunu söyledi.
PROGRAMDA NELER VAR?
* Davutoğlu doğuma bağlı izin ve çalışma koşullarının “çocuk sayısına göre kademeli olarak” artırılacağını ve kısmi çalışmanın yaygınlaştırılacağını söyledi.
* Analık izni bitiminden sonra ilk çocuk için 2 ay, ikinci çocuk için 4 ay olmak üzere yarı zamanlı çalışma izni getirilecek. Kadınların tam ücret alarak yarı zamanlı çalışacaklarını söyleyen Davutoğlu, “Diyelim ki 40 saat çalışacak; 40 saatin 20’sini özel sektör, 20’sini devlet ödeyecek” dedi.
* “Yarı zamanlı çalışma, tam ücret” olarak ifade edilen düzenlemede oluşacak ücret ve prim yüküne ilişkin de “Yarı zamanlı olan dönemde iş dünyası maliyetleri de düştüğü için yeni bir kadını da istihdam edebilir. İstihdamı azaltıcı değil arttırıcı bir paket” diye konuştu.
* “Doğum nedeniyle ücretsiz izinde geçen sürelerin derece kademe ilerlemesinde kullanılması sağlanacak. Erkeklerin askerlikten kazandıkları hak gibi kadınlar da doğumdan aynı hakkı sağlayacak. İşçiye eşinin doğum yapması halinde 5 gün izin verilecek.”
* “Çocuğun yüzde 70 oranında engelli olması halinde ebeveynlerden birine bir yıl içinde 10 gün izin hakkı gelecek. Kendisi ve eşin kamuda çalışan kadının doğum yapması halinde şu anda 192 TL yardım yapıyor ve bu para babanın hesabına yatırılıyor. Bu para annenin hesabına yatırılacak.”
* “Her bir anne doğum yaptığı anda ilk çocukta 300 TL, ikinci çocukta 400, üçüncü çocukta 600 TL doğrudan anneye yardım ulaşacak.”
* “Kreş ve bakımevleri vergi teşviklerinden istifade edecek. Belediyelere kreş ve gündüz bakımevi kurma zorunluluğu getireceğiz” diyen Davutoğlu, 500 aile için bir sosyal hizmet görevlisi düşecek şekilde bölgeler oluşturulacağını, 5 bin eleman istihdam edileceğini açıkladı.
* Programın ana gündemlerinden biri de evlilik öncesi eğitim programlarının yaygınlaştırılması.
‘ÇALIŞIN AMA ANALIK VAZİFENİZİ AKSATMAYIN’ PROGRAMI
İdil Soyseçkin (Kadın Emeği Ve İstihdamı Girişimi): Aslında söz konusu program 10. Kalkınma Planı ile birebir uyum içinde. Kalkınma Planı’ında daha önceki kalkınma planlarının hiçbirinde olmayan bir bölüm var: Ailenin ve Nüfusun Dinamik Yapısının Korunması Programı. Davutoğlu konuşmasında tam da planda ifade edildiği gibi göç, kentleşme, bireycilik gibi nedenlerle ailenin güçsüz düşmesinden ve hızlanan yaşlanma trendinden bahsetti. Tüm bu ‘sorunlara’ çözüm ise yine kadınların hane içindeki ücretsiz emeğinden geçiyor. Davutoğlu 3 çocuk yetmez 5 çocuk yapın tavsiyelerine rağmen neden nüfusun yaşlandığı sorusuna belli ki “kadınlar evde çocuk bakmadıkları için” cevabını vermiş olacak ki, yaptığı konuşmanın satırbaşlarından yarı zamanlı çalışmaya tam ücret ödeme, doğum borçlanması, “doğan çocuğa ilk altını devlet babadan” gibi uygulamaların ‘müjdesini’ alıyoruz.
Kadınlara çalışmayın demiyor kesinlikle. Çalışın ama birincil vazifeniz olan analığı aksatmayın diyor. Kadınların adını aile, annelik, çocuk doğurma, emzirme, fedakarlık kelimeleri içerisinde eritiyor. Gerçekten toplumsal hayatın farklı alanlarında yer almamızı isteseler, dünyada örnek alınacak birçok uygulama var. Ama işte cinsiyet eşitliği fıtratlarına ters.
SEÇİM ÖNCESİNE DENK GELMESİ MANİDAR
Necla Akgökçe (Petrol-İş Kadın Dergisi Editörü, Kadın Emeği Platformu): Programın ayrıntılarını bilemiyor oluşumuz büyük bir handikap. Bu tür paketlerde asıl içerik genel söylemlerde değil de nüanslarda ortaya çıkıyor, kadın çalışanlar açısından asıl hak kayıpları nüanslarda yaşanıyor.
Bütün kadınlar aile içinde konumlandırılıyor bir kere, bunlar içinde de üç çocuk doğuran kadın ancak belli haklara erişebiliyor. Bu her şeyden önce anayasanın eşitlik ilkesine aykırı. Bu paket eğer hak temelli bir paket olsa üç çocuk, beş çocuk ayrımı yapmadan hakların tanınmasını öngörürdü. İstihdam paketinde de burada da ortak bir konu ise kreşler meselesi… Bu konuda somut hiçbir şey söylemiyorlar yine… Devlet kreş açacak mı, kamu kreşleri kapatılmaya devam edilecek mi? Bu soruların yanıtları yok. Açıklama daha önce kadın istihdamı paketinde olduğundan çok farklı değil. Yalnızca biraz daha somutlandığını görüyoruz. Bu açıklamanın seçim öncesine denk geldiğini de unutmamak lazım. (HABER MERKEZİ)
* Bu haber 8 Ocak 2015’te Evrensel’de yayımlanmıştır.
