BELEDİYELERİN STRATEJİK PLANLARININ HAZIRLANMASI SÜRECİNE MÜDAHİL OLMA DENEYİMİMİZ*
KEİG DİZİSİ : Rapor
HAZIRLAYAN : KEİG Platformu
BİRİNCİ BASIM : Şubat 2015
ÖNSÖZ**
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda belirtilen tanıma göre “Stratejik plan kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren planlar”dır. Dolayısıyla stratejik planlar kamu kurumlarının uzun vadede öngördüğü hedeflerin oluşumuna katkı sağlamak, kurumların kendi faaliyet alanlarına yönelik yaklaşımlarını bütünsel olarak gözlemleyebilmek ve gerçekleştirilecek faaliyetlerini izleyebilmek açısından önemli bir fırsat sunar.
Demokrasinin simgesel bir siyasal oluşumun ötesine geçemediği örneklerde temsil ve katılım arasındaki fark silikleştiği
ve yönetimin faaliyetlerine katılımın tek olanağı temsil haline geldiği görülür. Bu durumda sıklıkla karşılaşılan, dezavantajlı grupların (örn. kadınlar) ve yine bu gruplar içerisindeki dezavantajlı grupların (örn. engelli kadınlar) taleplerinin hizmetlerin şekillendiği siyasi alana yansımamasıdır. Stratejik planların hazırlanması sürecine katılım, sivil toplumun kendi içinde güçlenmesi yönüyle de iki taraflı bir güçlenme olanağını işaret eder. Türkiye Eğitim ve Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından hazırlanan Yönetişim ve Katılım Rehberi’nde de katılımın sürece dahil olan vatandaşlar üzerindeki etkisine şu cümlelerle dikkat çekilmiştir: “Sürece dahil olan tüm paydaşlar… bilgi, görüş, kişisel bakışaçısı ve dileklerini paylaşırlar. Katılımın bu insani yönü çok önemlidir; birlikte yaşama ve dayanışma ruhunun oluşmasında tüm taraflara yardımcı olur”. Ayrıca, “kamusal faaliyetlerin meşruiyetinin ve yeni yasa ve düzenlemelerin benimsenmesinin vatandaşların sürece dâhil edilmesiyle arttığı bilinmektedir. Katılım, yönetime olan güvenin artmasını ve demokrasinin güçlenmesini de sağlamaktadır.”[1]
Ancak katılımın sadece “vatandaşların performansı”na bırakılmaması, kurumların bu konuda sorumluluk alması elzemdir. Nitekim Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 5’te, kamu idarelerinin bu katılımı sağlamakla yükümlü olduğu ifade edilir. Kadınlara yönelik hizmetlerin planlanmasında katılımın önemi 5393 Sayılı Belediye Kanunu m.77’de yapılan düzenleme ile ayrıca vurgulanmıştır. Kanunda nüfusu 50 binin üstünde olan belediyelerin, bu katılımı, genel seçimlerin ardından altı ay içerisinde, ilgili sivil toplum örgütlerinin de görüşünü almak suretiyle sağlamak zorunda olduğu belirtilir (m.41). Yönetim ve Katılım Rehberi’nde vatandaşların ilgili konuda bilgi eksikliğinin bulunması halinde, yönetimin uzmanları görevlendirme ya da geribildirim alma gibi yollarla vatandaşları sürece dahil etmesi önerilmiştir.
14 ilde 30 kadın örgütünün [2] oluşturduğu bir Platform olarak, yasanın sürece sivil toplumun katılımına dayanak sağlayan bu zemininden de güç alarak, Temmuz 2014- Ocak 2015 tarihlerinde belediyelerin stratejik planları ile ilgili yürüttüğümüz çalışmamıza ilişkin izlenimlerimizi paylaşmayı yukarıda belirtilen nedenlerle önemli gördük.
Sürecin, gerek toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik politikalara uzun vadeli bir etkide bulunabilmek, gerekse yereldeki en belirleyici kamu kuruluşu sayılabilecek belediyelerin farklı birimleriyle cinsiyet eşitliği politikaları üzerinden ilişki kurabilmek açısından iyi bir örnek oluşturduğunu umuyoruz. Öte yandan, stratejik planlara yönelik çalışmalarımızla ilgili detayların, özelde Türkiye feminist hareketi, genelde sivil toplum için en azından yeni sorular ve amaçlar üretilmesine vesile olabileceğini düşünüyoruz. Çalışmaya emek verenler olarak, süreci bir dayanışma yolculuğu olarak da önemsedik.
Toplamda 94 belediyenin stratejik planlarına yönelik çalışmamızı Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Çanakkale, Denizli, Diyarbakır, İstanbul, İzmir, Mersin, Şanlıurfa, Trabzon ve Van illerinde, KEİG üyesi kadın örgütleri ve KEİG Sekreteryası olarak gerçekleştirdik.
KEIG Platformu
Şubat 2015
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.
* Bu rapordan kaynak göstermek kaydıyla yararlanılabilir.
** Bu metin, KEİG Örgütlenme sorumlusu Gülnur Elçik tarafından KEİG üyelerinin önemli katkı ve desteğiyle hazırlanmıştır.
———————————————————————————————————————————————————————
Dipnotlar:
[1] Vatandaş Katılımını Artırma Rehberi, http://www.migm.gov.tr/Dokumanlar/KatilimRehberi_09.01.2012.pdf, s.15.
[2] Stratejik Plan çalışması İzmit haricindeki illerde yürütülmüştür. Şubat 2015 itibariyle KEİG, 15 ilde 31 kadın derneği olarak örgütlüdür.
